71 jaar geleden zijn we bevrijd van de bezetting. Ik ben geboren in de jaren zeventig, in welvaart, en heb geen idee wat het is om in oorlog te zijn.
Er zijn de verhalen. Van spertijd, dat je na acht uur alles moest verduisteren, op straffe des doods. Alles was op straffe des doods. Dat de pers niet meer te vertrouwen was, behalve kranten als Trouw, Parool, Groene Amsterdammer en Vrij Nederland. De Telegraaf was niet objectief. Al deze kranten en bladen bestaan nog, de Telegraaf is verreweg de grootste. De genocide op joden en andere mensen. Martelingen door de Gestapo. Strafkampen. Het verzet waar maar een paar procent in zat. Wat me vooral bij is gebleven is de lafheid van Nederlanders. Daar schaam ik me een beetje voor.
Hoe ik zou doen in die tijd, is niet interessant. Waarschijnlijk zou ik op dag twee van de oorlog al doodgeschoten zijn, want ik kan niet tegen baasjes en mannetjes in pakken die zeggen wat ik moet doen. Of misschien zou ik me ook ontpoppen als gewiekste opportunist, die een slaatje slaat uit de oorlog. Het is allemaal speculatief en fantasie.
Feit is dat de mijnen en ik op dit moment vrij zijn. We kunnen doen, laten en zeggen wat we willen. We kunnen zelf onze opleiding en ons werk kiezen. Als we ziek zijn, melden we ons af totdat we beter zijn. We kunnen lekker koken voor onze vrienden en voor onszelf, met de lichten aan tot ver na spertijd. We kunnen de jurken kopen die we willen, en als dat niet lukt, sparen we er voor. We zitten op dit moment, dank zij de bevrijding in ’45 en de noeste arbeid van wederopbouw daarna, in het penthouse van Mazlow. En wat doen we? Zeuren.
Over dat al die vluchtelingen niet in ons land passen. Over dat we ons werk momenteel saai vinden, straks krijgen we nog een bored-out. Over de treinen die te vol zijn of vertraging hebben (er rijdt er elk kwartier een). Er is altijd wat.
Des zondags gaan we naar de kerk, of de moskee, of de synagoge of meestal helemaal nergens heen, maar het maakt allemaal niet uit, niemand wordt vervolgd.
We moeten stoppen met miesmuizen. Laten we in plaats daarvan lief zijn voor elkaar, heel erg lief. Laten we anderen alleen nog maar behandelen zoals we zelf behandeld willen worden. Voor nu en altijd. We zijn vrij!
