Door Marieke van Willigen
Hij is wars van hypocrisie en hij houdt van tegenspraak. Wat de toekomst is van Utrecht? Negen inzichten van de man die wel getwijfeld heeft over België, maar nooit over Utrecht. Over familie, God en de liefde. O, en het boek van de foto is nog te koop. Zie de tab ‘winkel’.
Inzicht 1 Hoe meer moeders, hoe beter
“Ik ben geboren en opgegroeid in Zuilen. De zus van mijn moeder heeft mij als baby geadopteerd, maar ik had ook een goed contact met mijn natuurlijke moeder. Mijn natuurlijke moeder was voortijdig zwanger geworden. Je moest niet zwanger worden in de jaren ’50, dan werd je met de nek aangekeken. Ik had dus twee moeders. Eigenlijk had ik vier moeders, want ik had twee zussen, die waren begin twintig toen ik klein was. Vier moeders is niet erg, ik kan het iedereen aanbevelen. Ik ben ontzettend verwend door ze. Ze waren bijvoorbeeld tegen lang haar, dat vonden ze vies. Behalve bij mij. “’t jochie heeft zulk mooi dik haar, dat moet hij niet afknippen.” Ik hield veel van ze. Ik kijk met warme gevoelens op mijn jeugd terug. Ik had veel liefde om me heen.”
Inzicht 2 Wees niet bang om van kamp te veranderen
“Mijn ouders waren lieve en sociale mensen. Mijn vader heeft me vrij opgevoed. Hij was tegen lichamelijk geweld. “Je slaat de ellende er wel in, maar niet er uit,” zei hij altijd. Ja, hij heeft één keer gedreigd met een klap, ik weet niet meer waarom, ik had het heel bont gemaakt. Verder dan de dreiging is het niet gekomen. Ik kon alles doen wat ik wilde, als ik het maar kon beredeneren. Zo heb ik mijn dochter ook opgevoed. Mijn dochter is het in alles oneens met mij, en dat vind ik heerlijk. Ik heb een hekel aan mensen die het altijd met me eens zijn. Je bent snel uitgepraat. Tegenspraak is het mooiste wat er is. Het moet natuurlijk geen zinloze tegenspraak zijn. Maar als iemand bijvoorbeeld door een goede observatie jouw redenering weet onderuit te halen, dan houdt dat je alleen maar scherp. Als mensen zeggen: ‘ik vind dat al mijn leven lang,’ vind ik dat verdacht. Als denkend mens moet je tijdens je leven niet bang zijn om van kamp te veranderen.“
Inzicht 3 De kerk is dansen met gevallen vrouwen
“Mijn vader was communist, en die hebben het niet op geloof. Hij had een bloedhekel aan de kerk en aan priesters. Opvreters en onderdrukkers vond hij het. Ik ben heel vrij opgevoed, maar ik mocht niet naar de kerststal kijken. Ik mocht de kerk niet in. Achter de kerk was een opvangtehuis voor gevallen vrouwen. Ze waren zwanger geraakt en hadden een kind gekregen. De kinderen werden afgestaan ter adoptie, en die meisjes zaten in dat opvangtehuis. Woensdag was er een dansavond, dan werden jongens uit de buurt uitgenodigd om met die meisjes te dansen. Er werd hippe muziek gedraaid. Maar er stonden wel dertig nonnen te kijken om te controleren dat we niet gingen schuifelen. We vonden dat jammer, want wij vonden die meisjes spannend. Dat was eind zestiger jaren en dat was mijn ervaring met de kerk. Dansen met gevallen vrouwen. ”
Inzicht 4 De maatschappelijke visie op vrouwen zie je terug in verloning
“Mijn moeder was vouwster. Ze vouwde patroonbladen in tijdschriften als Ariadne en Burda. Dat deed ze zeer toegewijd, precies op de naad. Ze heeft er later lichamelijke klachten aan over gehouden, haar hand stond helemaal scheef. Als er een tijdschrift kapot was, een misdruk ofzo, mochten we die houden, anders niet. Ik werkte later als zomerjochie bij drukkerij Bos in de Bolstraat. Die gaven het telefoonboek uit en die bladen de tijdschriften waarvan mijn moeder de raderbladen vouwde. Ik was zeventien of achttien ofzo. Tot mijn opperste verbazing verdiende ik toen al meer dan mijn moeder, terwijl ik toch vooral aan het flierefluiten was. In die tijd was het gebruikelijk dat vrouwen minder verdienden dan mannen. Dat was niet eerlijk. Moeten we niet vergeten als het weer internationale vrouwendag is.“
Inzicht 5 Verwar kritiek op Israël niet met antisemitisme
“Ik was altijd links, maar nu ben ik zoekend. Ik heb even gekeken naar Pieter Omtzigt, maar die is de laatste tijd verwarrend bezig. Mijn grote bezwaar tegen de huidige linkse partijen is dat ze naar mijn mening antisemitische trekken beginnen te krijgen. Dat vind ik erg. Het is niet zo dat ik kritiek op Israël verwar met antisemitisme. Ik heb heel veel kritiek op Israël. Maar in Utrecht en Amsterdam en de andere grote steden, moeten alle synagoges en joodse scholen beveiligd worden. Dat is toch vreselijk. Je moet je als linkse partij kapot schamen dat je antisemitisch gedrag tolereert. PvdA had vanoudsher veel bestuurders met een joodse achtergrond. Cohen, Asscher noem maar op. Daar is nu niets meer van over. De linkse partijen zijn antisemitisch en rechts geworden en de rechtse partijen zijn rechts gebleven. Daarom ben ik nu politiek ontheemd. Ik zit nog steeds in het linkse kamp, maar ik heb geen tent meer. Als er een woke-vrije linkse partij komt die niet antisemitisch is, ben ik het eerste lid.”
Inzicht 6 Blijf altijd menselijk, zelfs in de oorlog
“Vroeger ging het op elke verjaardag in mijn familie, en dat waren er nogal wat, over de oorlog. Mijn vader zat in het verzet, daar stierven mensen, dan moesten we die verhalen weer horen. Over wat hij zelf deed, zei hij niet veel. Eén keer had hij verteld, hij was dronken, dat hij betrapt was door de Duitsers omdat hij ’s nachts kolen aan het stelen was voor een ziekenhuis waar geen verwarming was. Het werd gezien als sabotage. Toen hij betrapt was, wist mijn vader niets anders te zeggen dan dat het van de directeur van het kolenbedrijf moest. Die directeur was een NSB’er. Hij werd in de gevangenis gestopt om de volgende dag gefusilleerd te worden. Maar de NSB-directeur bevestigde dat hij dat had gezegd, en mijn vader kwam weer vrij. Je had dus ook goede NSB’ers. Na de oorlog heeft mijn vader voor die man getuigd, en dat werd niet gewaardeerd, want je kwam niet op voor NSB’ers. Ook mijn natuurlijke moeder, een kapster, weigerde meisjes kaal te scheren die een Duits liefje hadden gehad. Ze bleven menselijk, tegen de heersende opinie in. “
Inzicht 7 Een goed huwelijk is koken zonder ruzie.
“Ik heb mijn vrouw Julia ontmoet toen ik zeventien was, we zijn nu vijftig jaar samen. We waren allebei op schoolreis, zij vanuit een school in Engeland en ik vanuit Utrecht, ik zat op de Rijks HBS in de Kruisstraat. Het was in de Rue Mouffetard. Liefde heeft geen geheim. Het enige is dat je elkaar niet de vernieling in moet praten. Daar zijn goede tests voor. Probeer maar eens samen te koken zonder ruzie te maken. Het is makkelijker om te vrijen zonder ruzie te maken, dan om in harmonie te koken. Nou, wij kunnen heel goed samen koken. Ik leer van Julia om iets geduldiger te zijn. (Julia, op de achtergrond: ‘Jij, geduldig?’) Ik ben heel ongeduldig, dat maakt mij ook ongeschikt voor de politiek. Daar moet je een plan van aanpak maken, dan een plan van aanpak dat geamendeerd kan worden, twee jaar later heb je een kans dat de oplossing wordt uitgevoerd. Niets voor mij.“
Inzicht 8 Utrecht gaat Londen achterna
“Het Utrecht van mijn dromen is een Utrecht waar besluiten worden genomen op basis van de meerderheid. Dat betekent dat de bevolking een weldoordachte keuze maakt. Wil je meer groen, neem dan ook de consequentie dat er minder parkeerruimte zal zijn. Wil je vooral laagbouw, neem dan ook voor lief dat het woningtekort niet meteen zal zijn opgelost. Ik zou een groen Utrecht willen. In Overvecht is dat nog aardig gelukt. Het is een ruim opgezette wijk met veel groen en parken. In de wijk Zuilen, waar ik ben opgegroeid, is geen boom te bekennen. Ook Kanaleneiland is afgedreven van het oorspronkelijke idee. Ik was daar pas, stond er een bordje bij een flat dat het verboden was wapens te dragen en te poepen in de lift. Dat soort bordjes behoren niet bij mijn droom voor Utrecht. In de toekomst zal Utrecht denk ik steeds meer op Londen gaan lijken. Mooi om naar toe te gaan maar te duur om te wonen. We worden een yuppenstad waar alle mensen met een gemiddeld inkomen uit zijn weg gejaagd. Dat wordt nog een probleem voor de mensen die er wel wonen. Want Utrecht wordt onbetaalbaar voor mensen met een baan als leraar, politieagent of verpleegkundige, en dat zijn toch allemaal mensen die je nodig hebt in een stad.“
Inzicht 9 De kerken moeten een meer sociale functie gaan vervullen.
“Ik weet niet wat de rol van kerken zou moeten zijn in de toekomst van Utrecht. Mijn vader zei altijd dat religie niets goeds heeft nagelaten behalve cultuur. Dat laatste is in ieder geval waar, het eerste misschien ook. Ik geloof niet dat God bestaat. Maar ik heb ook geen positief mensbeeld. Als je dat een zwarte levensvisie noemt, dan zij dat zo. Maar de meeste mensen zijn in staat tot alles en hypocriet. Ik ben wel een groot bewonderaar van het Leger des Heils. Ze hebben een sociale functie in de stad, zonder er iets voor terug te willen. Als de kerk zo’n sociale functie zou vervullen, ten dienste van de samenleving, zou ik dat goed vinden.”
Dit artikel verscheen in de Nieuwe Utrechtse Krant (www.denuk.nl) en in het Utrechtse magazine PUP, het platform voor Utrechtse protestanten. www.depup.nl
Henk Westbroek (1957) was de leadzanger van het Goede Doel, hij maakt nog steeds liedjes. Schreef ook meerdere liedjes voor Kinderen voor Kinderen. Studeerde Sociologie en deed onderzoek voor het Nederlands Instituut voor Sociaal Seksuologisch Onderzoek (NISSO). Werkte als radiopresentator bij ondermeer de VARA en 3FM. Was eind jaren ’90 lijsstrekker van Leefbaar Utrecht en medeoprichter van Leefbaar Nederland. Zijn café Stairway to Heaven is inmiddels overgenomen door Westbroeks dochter Chrissie. Schreef een paar maanden geleden een novelle over zijn vader met als titel “Een Warme Kerst,” uitsluitend verkrijgbaar bij Broese.
